Zgodnie z ustawą, publiczny transport zbiorowy w Polsce to powszechnie dostępny regularny przewóz osób wykonywany w określonych odstępach czasu i po określonej linii komunikacyjnej, liniach komunikacyjnych lub sieci komunikacyjnej. Jego organizatorem jest samorząd terytorialny, związek jednostek samorządu terytorialnego, związek metropolitarny lub minister transportu. Przewoźnicy coraz szerzej wykorzystują zrównoważone środki transportu. Innowacyjne technologie komunikacyjne konieczne są szczególnie w górach.

Ze względu na wysokie koszty związane z transportem indywidualnym, w tym zakup środka lokomocji, paliwo i naprawy oraz często na jego małą atrakcyjność na zatłoczonych drogach dużą popularnością cieszy się komunikacja zbiorowa. W Polsce występuje pięć podstawowych podsystemów transportu zbiorowego. Są to autobusy, trolejbusy, tramwaje, metro oraz kolej miejska.

Transport publiczny

Najbardziej powszechnym i najczęściej stosowanym podsystemem jest komunikacja autobusowa. Ten rodzaj transportu występuje na obszarze wszystkich miast w Polsce, które posiadają komunikację zbiorową. Autobusy z reguły korzystają z ogólnodostępnej infrastruktury drogowej. Do ich największych zalet zaliczamy duże możliwości zaspokajania potrzeb przewozowych przy znacznej prędkości komunikacyjnej.

Transport publiczny powinien charakteryzować się szeroką dostępnością, niezawodnością świadczonych usług, regularnością, punktualnością przewozów, wysoką jakością obsługi, komfortem podróżowania, dostępnością przystanków i węzłów przesiadkowych, przystępnością cenową i właściwym systemem informacji. Korzystanie z komunikacji zbiorowej jest alternatywą dla mniej ekologicznego transportu indywidualnego.

W górach system realizuje potrzeby transportowe miejscowych mieszkańców, a dodatkowo turystów. Komunikacja publiczna zwiększa atrakcyjność turystyczną całego regionu. Jednocześnie jest to oferta dla osób, które nie chcą korzystać z samochodu podczas urlopu zgodnie z rozwijającym się trendem zrównoważonej turystyki.

Zrównoważona komunikacja

Zrównoważony transport to idea efektywnej komunikacji, korzystnej ekonomicznie i minimalizującej szkodliwy wpływ pojazdów na środowisko. Skupia się na kontroli emisji szkodliwych spalin oraz promocji środków transportu wykorzystujących energię odnawialną. Transport zrównoważony zakłada ograniczenie niszczenia przestrzeni miejskiej wskutek dominacji indywidualnego transportu samochodowego – wielkich parkingów lub samochodów zajmujących chodniki.

Elementami zrównoważonego transportu publicznego są m.in. dostosowanie pojemności autobusu do bieżących potrzeb, ograniczanie natężenia ruchu przez modernizację dróg oraz skrzyżowań, usprawnienie sieci transportu publicznego, użytkowanie nowoczesnych pojazdów przyjaznych dla środowiska, propagowanie proekologicznego zachowania wśród uczestników systemu transportowego oraz integracja systemu wewnętrznego z systemem tranzytowym.

Smart city

Idea smart city zakłada wykorzystanie nowoczesnych technologii informatycznych i komunikacyjnych, aby maksymalnie podnieść jakość życia w mieście. Rozwiązania służące jej realizacji dotyczą m.in. organizacji ruchu, infrastruktury miejskiej, energetyki, środowiska, zdrowia. Inteligentne miasto potrzebuje systemu kamer, czujników i różnego typu mierników, które umożliwią kontrolę, analizę i natychmiastowe reagowanie na poszczególne zdarzenia.

Jednym z filarów budowy smart city jest wprowadzanie odpowiednich zmian w miejskim transporcie. Nowoczesne technologie mają przede wszystkim upłynniać ruch, poprawiać wygodę przemieszczenia się, minimalizować stres z tym związany oraz wspierać ekologiczne środki transportu, wpływając pozytywnie na jakość powietrza.

W komunikacji zbiorowej w coraz większym stopniu wykorzystywane są bezemisyjne, ciche i generujące niższe koszty operacyjne pojazdy elektryczne, które zastępują spalinowe. Sprawdzają się również rozwiązania oparte o wodór. Jak prognozuje Komisja Europejska, w 2050 roku paliwo wodorowe ma pokrywać ok. 24 proc. zapotrzebowania energetycznego w UE. Nieuchronną przyszłością są autonomiczne pojazdy transportu zbiorowego.

Bilety elektroniczne

Kolejnym elementem smart city są cyfrowe platformy, które dostarczają systemy nawigacyjne oraz aplikacje mobilne umożliwiające użytkownikom łatwy dostęp do rozmaitych usług. Celem oprogramowania jest prezentowanie kompleksowej oferty usług transportowych w konkretnym mieście – od środków komunikacji publicznej po wszystkie usługi w zakresie mobilności współdzielonej.

Użytkownik aplikacji mobilnej zyskuje nie tylko wgląd w aktualną ofertę komunikacyjną miasta. Apka pozwala też na rezerwację różnych środków transportu i zapłatę za ich wykorzystanie. Optymalizacja tras i inne funkcje są możliwe dzięki zastosowaniu technologii takich, jak sztuczna inteligencja i uczenie maszynowe. Wszystko po to, aby maksymalnie ułatwić i usprawnić przemieszczanie się użytkownika po terenie, w którym się znalazł.

Inteligentne przystanki

Projekty autonomicznych przystanków autobusowych oferują obecnie firmy zajmujące się wykorzystaniem sztucznej inteligencji w gospodarce miejskiej. Przykładowy przystanek nie wymaga zewnętrznego przyłącza energetycznego. Odpowiadają za to specjalne systemy zasilania, ładowania hybrydowego i magazynowania energii fotowoltaicznej oraz wiatrowej.

Nowoczesna wiata umożliwia automatyczne aktualizowane rozkładów jazdy, ładowanie komórek, łączność Wi-Fi oraz zdalne dostarczanie informacji pasażerskich lub turystycznych. Moduły komunikacyjne zapewniają łączność z centralą alarmową w razie zagrożenia pasażerów, a inteligentne systemy wizyjne podgląd sytuacji i dokumentację wydarzeń.